28 سپتامبر مصادف با 6 مهرماه 1404به عنوان روز جهانی پیشگیری از هاری نامگذاری شده است.

 

 معاون بهداشت دانشگاه این روز را فرصتی مغتنم برای افزایش اگاهی عمومی در خصوص این بیماری کشنده اما قابل پیشگیری عنوان کرد.

 

 دکتر سید سعید هاشمی نظری با اشاره به شعار امسال روز جهانی هاری با عنوان «وقتشه! تو ، من،همه ی ما، جامعه بدون هاری» "Act Now: You, Me, Community" گفت انتخاب این شعار نشان دهنده اهمیت مشارکت، همکاری و هماهنگی بین بخشی در تحقق اهداف برنامه راهبردی جهانی پیشگیری و کنترل هاری است.

 

 وی هدف اصلی برنامه راهبردی جهانی پیشگیری و کنترل هاری را که از سوی سازمان جهانی بهداشت تدوین گردیده، به صفر رساندن مرگ انسان به علت هاری از گزش سگ تا سال 2030میلادی عنوان کرد.

 

  معاون بهداشت دانشگاه با بیان این که از دیرباز هاری به عنوان یک بیماری مرگ آور در جوامع بشری مطرح بوده و در اکثر کشورهای جهان شیوع دارد خاطرنشان کرد این بیماری ویروسی، قابل انتقال بین حیوان و انسان است که معمولا به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می‌ شود.

 

وی تاکیدکرد در صورت ابتلا و بروز علایم این بیماری صد در صد کشنده خواهد بود اما چنان‌چه اقدامات به موقع مراقبت و پیشگیری شامل شست وشوی صحیح محل جراحت و تزریق واکسن انجام شود این بیماری قابل پیشگیری است.

 

هر حیوان گزیدگی را «هارگزیدگی»تلقی کنید.

 

دکتر هاشمی نظری با اشاره به روند رو به رشد تعداد موارد حیوان‌گزیدگی در کشور و مواردی از مرگ ناشی از هاری عمده ترین راه انتقال بیماری را از طریق گزش و یا خراش توسط حیوانات آلوده و مبتلا عنوان و تاکید کرد هرگونه جراحت اعم از گزیدگی یا خراش توسط این حیوانات بایستی هارگزیدگی قلمداد شود و اقدامات پیشگیری پس از حیوان گزیدگی برای آن ها صورت گیرد.

 

وی اظهار کرد متأسفانه بسیاری از افراد تصور می‌کنند هاری صرفاً از طریق گزش سگ قابل انتقال است در حالی که همه پستانداران خونگرم اعم از سگ، گربه، روباه، گرگ، شغال، کفتار، راسو، خدنگ، موش خرما، گاو، گوسفند، بز، الاغ ، خفاش و ... نسبت به بیماری «هاری» حساسند.

 

معاون بهداشت دانشگاه با بیان این که در سالهای اخیر موارد حیوان گزیدگی توسط سگهای خانگی نیز افزایش محسوسی داشته بطوریکه از هر 4 گزش، 3 مورد توسط سگهای صاحبدار صورت گرفته است، ضمن تاکید بر ارایه آموزش های لازم برای نگه‌داری و نحوه رفتار با حیوانات بویژه سگها یاداوری کرد تمامی حیوانات مستعد ابتلا به هاری، به ویژه سگ و سایر حیوانات خانگی که با انسان در تماس هستند باید علیه هاری واکسینه شوند.

 

وی با اشاره به آمار موجود گفت: در سال 1403 بین 50 تا 60 درصد از موارد حیوان گزیدگی درمناطق شمال و شرق تهران توسط گربه اتفاق افتاده که در بیش از 90 درصد موارد این گربه ها پرسه زن بوده‌اند.

 

دکتر هاشمی نظری غذا دادن به حیوانات پرسه زن از جمله گربه ها را موجب افزایش مواجهه با آن‌ها و  در نتیجه افزایش خطر انتقال بیماری هاری عنوان کرد و افزود با توجه به اینکه گربه قرابت بیشتری با انسانها دارد و گربه‌های پرسه زن نیز مواجهه زیادی با افراد دارند، خطر انتقال هاری توسط این حیوان در حال افزایش است.

 

وی خاطرنشان کرد از آنجا که گربه بصورت مداوم در حال لیسیدن پنجه های خود است، در اثر پنجه کشیدن می تواند بیماری هاری را به انسان منتقل کند.

 

مهمترین اقدامات جهت پیشگیری از هاری چیست ؟

 

دکتر هاشمی نظری با تاکید بر شروع فوری اقدامات در مواقع بروز حیوان گزیدگی از آحاد جامعه خواست در صورت گزش توسط حیوان، بلافاصله با مراجعه به نزدیک‌ترین واحد مراقبت و پیشگیری از هاری اقدامات پیشگیری را آغاز کنند.

 

وی یاداور شد نخستین اقدام پس از گزش به وسیله حیوان شست و شوی مناسب و کافی با آب و صابون (15 تا 20 دقیقه) محل جراحت است و پس از آن ضدعفونی محل عارضه با الکل یا بتادین صورت می پذیرد.

 

وی در ادامه واکسیناسیون کامل ضدهاری را بسیار مهم دانست و افزود: فرد گزیده شده توسط حیوان مشکوک به هاری، علاوه بر تکمیل دوره واکسیناسیون، با تشخیص کارشناس مربوطه ممکن است به تزریق سرم ضد هاری نیز نیاز داشته باشد. همچنین ضروری است فرد حیوان گزیده طبق برنامه زمان بندی که به وی اعلام می شود، برای تزریقات بعدی واکسن مراجعه کند.

 

دکتر هاشمی نظری با اشاره به این که بخیه زدن زخم ناشی از حیوان گزیدگی با ایجاد محیط بی‌هوازی به رشد ویروس هاری کمک می‌کند، تاکید کرد در صورت نیاز و به تشخیص پزشک فقط در موارد ضروری می‌بایست زخم به صورت محدود بخیه شود و پیش از آن لازم است سرم ضدهاری در محل جراحت تزریق گردد.

 

ارایه خدمات مراقبت و پیشگیری از هاری به صورت 24 ساعته

 

 معاون بهداشت دانشگاه از آمادگی واحدهای مراقبت و پیشگیری از هاری بصورت شبانه روزی خبر داد و گفت در مواردی که فردی دچار حیوان گزیدگی می شود می‌بایست در اسرع وقت به نزدیک‌ترین واحد مراقبت و پیشگیری از هاری در شهرستان محل سکونت خود مراجعه نماید.

وی با تاکید بر اهمیت مراجعه به واحهای پیشگیری و مارقب از هاری  اظهار کرد  متاسفانه در سال جاری یک مورد هاری انسانی در یک کودک در جمعیت تحت پوشش دانشگاه اتفاق افتاد که بررسی های انجام شده نشان داد که پس از گازگرفته شدن پای کودک توسط سگ پرسه زن، والدین کودک، برای واکسیناسیون ضدهاری کودک خود، به واحد مراقبت و پیشگیری از هاری مراجعه نکرده بودند.

لیست واحدهای مراقبت و پیشگیری از هاری استان تهران ، آدرس و ساعات فعالیت این واحدها را اینجا ببینید.

 

دکتر هاشمی نظری اعلام کرد در سال 1403، تعداد 24 هزار و 127 مورد حیوان گزیدگی در محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اتفاق افتاده و بیش از 70 هزار دوز واکسن برای مراجعین به واحدهای پیشگیری از هاری تزریق گردیده است.

 

وی  همچنین موارد گزارش شده حیوان گزیدگی در محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در 6 ماهه ابتدایی سال جاری (1404) را بالغ بر 14هزار مورد  عنوان کرد  که تمامی موارد اقدامات پیشگیری را دریافت کرده اند.

 

 12 توصیه  برای پیشگیری از هاری در مواجهه با حیوانات

 

دکتر سیمین دخت بیات رییس گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت نیز ضرورت آموزش چگونگی مواجهه با حیوانات را برای همه مردم به ویژه کودکان یادآور شد.

 

وی تاکید کرد با هرگونه تغییر رفتار ناگهانی حیوانات به ویژه در  حیات وحش باید به هاری مشکوک شد .

 

رییس گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت توجه به لزوم واکسیناسیون پیشگیرانه افراد در معرض خطر نظیر دامپزشکان، دامداران، جنگل‌بانان، آتش نشانان و ...، واکسیانسیون حیوانات خانگی علیه بیماری هاری، خودداری از تحریک حیوانات به ویژه سگ و گربه، مراقبت از کودکان در زمان مواجهه با حیوانات و آموزش نحوه برخورد با حیوان گزیدگی جهت پیشگیری از ابتلا به هاری  را بسیار مؤثر عنوان کرد.

 

وی با تاکید بر لزوم آموزش نکات پیشگیری از حیوان گزیدگی به ویژه به کودکان و نوجوانان به بیان توصیه هایی پرداخت که در ادامه می‌خوانید:

 

1- از نزدیک شدن به سگ ها و گربه های پرسه زن خودداری کنید.

 

2- حیوانات خانگی خود را علیه هاری واکسینه کنید.

 

3- از در معرض تماس قرار گرفتن حیوان خانگی‌تان با سایر حیوانات جلوگیری کنید.

 

4-غذای حیوان خود را بیرون از منزل قرار ندهید. این کار باعث جذب حیوانات وحشی و بدون صاحب می‌شود.

 

5- به کودکان نحوه صحیح رفتار با حیوانات را آموزش دهید.

 

6- اگر کودک خردسالی در کنار خود دارید به‌ویژه اگر در مسیرتان سگ بزرگ جثه ای قرار دارد، حتماً کودک را در آغوش خود نگه‌دارید.

 

7 . حیوان خانگی‌تان را در بیرون از منزل حتماً با قلاده مهار کنید.

 

8- هرگز مستقیماً به چشمان سگ نگاه نکنید.

 

9-هرگز سگی را که در حال  غذا خوردن است یا توله به همراه دارد، تحریک نکنید. سگ‌ها در این شرایط بسیار حساس شده و از خود محافظت می‌کنند.

 

10-از خندیدن به سگ خودداری کنید. ممکن است چهره دوستانه به او نشان دهید اما یک سگ مهاجم فکر می‌کند دارید دندان‌هایتان را برای مبارزه به او نشان می‌دهید

 

 11-سگ‌هایی که مدت زیادی به چیزی بسته شده‌اند یا زنجیر دارند، بیشتر احتمال دارد که تهاجمی رفتار کنند، بنابراین به آن‌ها نزدیک نشوید.

 

12- اگر حیوان خانگی شما توسط حیوان دیگری گزیده شد به دامپزشکی مراجعه کنید تا اقدامات لازم انجام شود.

 

13- حیوانات وحشی نباید به عنوان حیوان خانگی نگهداری شوند.

 

14- حیوانات وحشی را از فاصله دور مشاهده کنید هر چند در ظاهر رام به نظر آیند.

 

15- راه ورود خفاش را به منزل یا محل اسکان خود در طبیعت‌گردی‌ها مسدود کنید.