دکتر محمدرضا سهرابی معاون بهداشت دانشگاه این روز را فرصتی برای آموزش و افزایش آگاهی افراد جامعه در مورد بیماری و راه‌های پیشگیری، کنترل و حذف هاری در جوامع بشری عنوان کرد.

وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی هاری «مرزهای کنترل هاری را بشکنیم» یادآوری کرد انتخاب این شعار نشان‌دهنده اهمیت مشارکت و همکاری و هماهنگی بین‌بخشی در تحقق اهداف برنامه راهبردی جهانی پیشگیری و کنترل هاری است.

 دکتر سهرابی هدف اصلی برنامه راهبردی جهانی پیشگیری و کنترل هاری را "به صفر رساندن مرگ انسان به علت هاری (ناشی از گزش سگ) تا سال ٢٠٣٠ میلادی  عنوان کرد .

معاون بهداشت دانشگاه استراتژی‌ها‌‌ی اصلی برای رسیدن به این هدف را شامل آموزش و اطلاع‌رسانی جامعه، بهبود و ارتقای نظام مراقبت حیوان گزیدگی و بیماری هاری، دسترسی همه افراد به خدمات پیشگیری پس از تماس ( (PEP و  واکسیناسیون دسته جمعی سگ‌ها عنوان کرد.

به گفته وی طبق مستندات موجود در صورتی که حداقل ٧٥ درصد جمعیت سگ‌ها توسط دستگاه‌های مسئول علیه بیماری هاری واکسینه شوند، احتمال بروز و انتقال بیماری در جمعیت سگ‌ها و به تبع آن در انسان نزدیک به صفر خواهد رسید.

هر حیوان گزیدگی را «هارگزیدگی»تلقی کنید.

معاون بهداشت دانشگاه شروع فوری اقدامات در مواقع بروز حیوان گزیدگی را در پیشگیری از بیماری بسیار حیاتی دانست و از آحاد جامعه خواست در صورت گزش توسط حیوان، بلافاصله اقدامات درمانی ضد هاری را آغاز کنند.

وی تاکید کرد هر ساله در کشور ما مواردی از آلودگی در حیوانات اهلی و وحوش دیده می شود، بنابراین هر حیوانی که انسان را مورد گزش قرار دهد مشکوک به هاری قلمداد می شود.

 دکتر سهرابی نخستین اقدام پس از گزش به وسیله حیوان را  شست‌وشوی محل جراحت برشمرد و ادامه داد به جرأت می‌توان گفت نیمی از فرایند پیشگیری از هاری وابسته به شتشوی مناسب و کافی (15 تا 20 دقیقه) محل جراحت  است؛ پس از آن ضدعفونی محل عارضه صورت می پذیرد.

 وی با اشاره به این که در سالهای اخیر موارد حیوان گزیدگی توسط حیوانات خانگی نیز افزایش محسوسی داشته است، تاکید کرد آموزش ‌های لازم برای نگه‌داری و رفتار با حیوانات توسط نهادهای زیربط باید در اختیار این افراد قرار گیرد و مسئولیت اجتماعی آن‌ها در قبال حیوان خانگی خود جهت حفاظت سایرین باید گوشزد شود.    

همه پستانداران خونگرم اعم از سگ، گربه، روباه، گرگ، شغال، کفتار، راسو، خدنگ، موش خرما، خفاش و ... می توانند به هاری مبتلا شوند

مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت نیز درباره هاری گفت هاری یک بیماری ویروسی، قابل انتقال بین حیوان و انسان است که معمولا به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می‌ شود.

دکتر مجیدحسینی با  اشاره به روند رو به رشد تعداد موارد حیوان‌گزیدگی در کشور و مواردی از مرگ ناشی از هاری گفت متأسفانه بسیاری از افراد تصور می‌کنند هاری صرفاً از طریق گزش سگ قابل انتقال است در حالی که همه پستانداران خونگرم اعم از سگ، گربه، روباه، گرگ، شغال، کفتار، راسو، خدنگ، موش خرما، خفاش و ... نسبت به بیماری «هاری» حساسند.

وی خاطر نشان کرد طبق آمار بیش از 95 درصد موارد حیوان گزیدگی در محدوده تحت پوشش دانشگاه مربوط به سگ و گربه گزیدگی است؛ اما مواردی از گزش توسط گرگ، روباه، شغال و سایر حیوانات اهلی و وحشی نیز دیده  شده است.

بلافاصله پس از گزش توسط حیوان، محل گزش را با آب و صابون بطور کامل شست‌و شو دهید.

دکتر حسینی ضمن تاکید بر شست‌و شوی فوری محل گزش واکسیناسیون کامل ضدهاری را بسیار مهم دانست و افزود: فرد گزیده شده توسط حیوان مشکوک به هاری، علاوه بر تکمیل دوره واکسیناسیون در صورت نیاز و با تشخیص کارشناس مربوطه ممکن است به تزریق سرم ضد هاری نیز  نیاز داشته باشد که طبق برنامه زمان بندی باید برای تزریقات بعدی مراجعه کند.

جراحت‌های ناشی از حیوان گزیدگی به جز موارد خاص هرگز نباید پوشانده یا بخیه شوند.

مدیرگروه مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت خودداری کادر درمان از بخیه زدن محل جراحت و یا به تأخیر انداختن آن را در روند پیشگیری از بروز بیماری هاری بسیار کلیدی عنوان کرد و گفت: با توجه به این که بخیه زدن زخم با ایجاد محیط بی هوازی به رشد ویروس هاری کمک می‌کند، لذا  فقط  در موارد ضروری می‌بایست زخم به صورت محدود بخیه  ‌شود و پیش از  آن باید سرم ضدهاری در محل جراحت تزریق گردد.

خدمات مراقبت و پیشگیری از هاری به صورت 24 ساعته ارائه می شوند.

دکنرحسینی تأکید کرد: در مواردی که فردی دچار حیوان گزیدگی می شود می‌بایست در اسرع وقت به نزدیک‌ترین واحد مراقبت و پیشگیری از هاری در شهرستان محل سکونت خود مراجعه نماید. این مراکز بصورت 24 ساعته آماده ارائه خدمات به موارد حیوان گزیدگی بصورت رایگان می باشند.

مدیرگروه مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت خاطرنشان کرد در سال گذشته بالغ بر 21 هزار مورد حیوان گزیدگی در محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اتفاق افتاده است که خوشبختانه با اقدامات به موقع هیچ موردی از هاری انسانی در محدوده تحت پوشش بروز نکرده است.

وی همچنین موارد گزارش شده حیوان گزیدگی در محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در 6 ماهه ابتدایی سال جاری (1403) را  بالغ بر 12 هزار مورد عنوان کرد که تمامی موارد اقدامات پیشگیری را دریافت کرده اند.

پیشگیری مقدم در درمان

دکتر حسینی ضرورت آموزش  چگونگی مواجهه با حیوانات را برای همه مردم به ویژه کودکان یادآور شد.

وی خودداری از تحریک حیوانات به ویژه سگ و گربه، توجه به واکسیانسیون افراد در معرض خطر نظیر دامپزشکان، دامداران، جنگل‌بانان و ...، واکسیانسیون حیوانات خانگی علیه بیماری هاری، مراقبت از کودکان در زمان مواجهه با حیوانات و آموزش نحوه برخورد با حیوان گزیدگی را جهت پیشگیری از ابتلا به  هاری  بسیار مؤثر دانست .

مدیرگروه مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت دانستن موارد بسیار ساده اما مهم که در زیر به آنها اشاره شده را به همه مردم توصیه کرد:

1. از نزدیک شدن به سگ ها و گربه های ولگرد خودداری کنید.

2. حیوانات خانگی خود را علیه هاری واکسینه کنید.

3. از در معرض تماس قرار گرفتن حیوان خانگی‌تان با سایر حیوانات جلوگیری کنید.

4. غذای حیوان خود را بیرون از منزل قرار ندهید. این کار باعث جذب حیوانات وحشی و بدون صاحب می‌شود.

5. به کودکان نحوه صحیح رفتار با حیوانات را آموزش دهید.

6. اگر کودک خردسالی در کنار خود دارید به‌ویژه اگر در مسیرتان سگ بزرگی قرار دارد، باید کودک را در آغوش خود نگه‌دارید.

7 . حیوان خانگی‌تان را در بیرون از منزل حتماً با قلاده مهار کنید.

8. اگر حیوان خانگی شما توسط حیوان دیگری گزیده شد به دامپزشکی مراجعه  کنید تا اقدامات لازم انجام شود.

9. حیوانات وحشی نباید به عنوان حیوان خانگی نگهداری شوند.

10.  حیوانات وحشی را از فاصله دور مشاهده کنید هر چند  رام به نظر آیند.

11.  راه ورود خفاش را به منزل  یا محل اسکان خود در طبیعت‌گردی‌ها مسدود کنید.

12. هرگز مستقیماً به چشمان سگ نگاه نکنید.

13. هرگز سگی را که در حال خوردن است یا توله به همراه دارد، تحریک نکنید. سگ‌ها در این شرایط بسیار حساس شده و از خود محافظت می‌کنند.

14. از خندیدن به سگ خودداری کنید. ممکن است چهره دوستانه به او نشان دهید اما یک سگ مهاجم فکر می‌کند دارید دندان‌هایتان را برای مبارزه به او نشان می‌دهید

15سگ‌هایی که مدت زیادی به چیزی بسته ‌شده‌اند یا زنجیر دارند، بیشتر احتمال دارد که تهاجمی رفتار کنند، بنابراین به آن‌ها نزدیک نشوید.

لیست واحدهای مراقبت و  پیشگیری از  هاری  استان تهران ، آدرس و ساعات فعالیت این واحدها را اینجا ببینید.