معاون بهداشت دانشگاه با گرامیداشت هفته‌ ملی دیابت (19 لغایت 25 آبان) شعار این هفته را  «با دیابت خوب زندگی کنیم» عنوان کرد.

دکتر محمدرضا سهرابی خاطر نشان کرد بیماری دیابت در کنار پرفشاری خون از جمله بیماری‌های غیرواگیر هستند که بالاترین شیوع را در جامعه دارند به طوری که بیش از 10 درصد جمعیت مبتلا به دیابت نوع 2 هستند لذا در مدیریت سلامت باید به تخصیص منابع مناسب برای پیشگیری و درمان این بیماری‌ها توجه کافی شود.

وی یکی از ابعاد بیماری دیابت را بار اقتصادی ناشی از بیماری عنوان کرد و گفت در بررسی انجام شده در سال 1401 هزینه‌های مستقیم پزشکی دیابت نوع 2 و عوارض آن  ۷۴ همت (هزار میلیارد تومان)برآورد شده است که نشان از اهمیت این بیماری و پیامدهای آن دارد .

معاون بهداشت دانشگاه با بیان این که بیماری‌های مزمن و غیرواگیر از جمله دیابت علاج قطعی ندارند بلکه فقط قابل کنترل هستند اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها و عوارض ناشی از آن‌ها و تشخیص زودرس بیماری در مراحل اولیه را بسیار مهم عنوان کرد.

چاقی و اضافه وزن عوامل خطر ابتلا به دیابت 

وی یکی از رسالت‌های مهم نظام سلامت کشور را شناخت و کنترل عوامل خطر بیماری‌ها از جمله دیابت برشمرد و تاکید کرد دیابت عوامل خطر متعددی دارد که یکی از مهم‌ترین این عوامل خطر چاقی و اضافه وزن است.

دکتر سهرابی اظهار کرد اگرچه همه مبتلایان به دیابت چاق نیستند اما  ابتلا به دیابت رابطه مستقیمی با چاقی و اضافه وزن دارد و حتی کنترل چاقی در مدیریت بیماری و عوارض نیز موثر است بنابراین کارشناسان و مراقبان سلامت تلاش می‌کنند با مداخلات موثر وکنترل عوامل خطر از ابتلا به دیابت و عوارض جلوگیری کنند و یا شروع آن را به تاخیر بیندازند.

پیشگیری از عوارض دیابت با تشخیص زودرس بیماری

معاون بهداشت دانشگاه شناسایی بیماری دیابت در مراحل اولیه را از دیگر رسالت‌های مهم سیستم بهداشت در خصوص بیماری دیابت عنوان کرد.

 وی  یادآوری کرد بالا بودن طولانی مدت قند خون با آسیب اندام‌ها و ارگان‌های مختلف به ویژه اختلال در عملکرد چشم‌ها ، کلیه‌ها،  قلب و عروق و اعصاب همراه است در حالی که تشخیص زودهنگام اختلالات قند خون، امکان مدیریت و جلوگیری از پیشرفت عوارض را  فراهم می‌کند.

دکتر سهرابی اظهار کرد بسیاری از مبتلایان به دیابت ممکن است تا زمان بروز علائم جدی و  واضح متوجه مشکل خود نشوند.

وی با اشاره به تظاهرات بیماری دیابت مانند پرنوشی و پرادراری گفت آستانه دفع قند از ادرار (mg/dl)180 است و اگر قند خون از این مقدار بالاتر رود قند از طریق ادرار دفع می‌شود و به دنبال آن علایمی مانند پرنوشی، پرخوری، پرادراری، ضعف و سایر نشانه‌ها بروز می‌کند.

 معاون بهداشت دانشگاه با اشاره به محدوده قند خون ناشتا در مرحله پیش دیابت ( 100 تا 125) و دیابت (قند خون مساوی 126 و بالاتر) افزود مدت زمانی که فرد از مرحله پیش دیابت به دیابت وارد می‌شود به عواملی مختلفی بستگی دارد اما اگر بیماران به حال خود رها شوند تا بر اساس علایم به پزشک مراجعه کنند ممکن است در هنگام تشخیص 5 تا 6 سال  با قند خون بالاتر از حد طبیعی زندگی کرده باشند و  اغلب در هنگام مراجعه به پزشک بر پایه علایم، قند خون ‌شان (mg/dl)250 یا بیشتر است که در این شرایط بالا بودن قند خون به مدت طولانی باعث تاثیر بر قسمت‌های مختلف بدن می‌ شود؛ لذا انجام غربالگری به ویژه در گروه‌های پرخطر می‌تواند به جلوگیری از پیشرفت یا ایجاد عوارض جدی‌تر کمک کند.

وی خاطر نشان کرد در واحدهای بهداشتی برای شناسایی زودهنگام بیماری دیابت همه افراد از سن 30 سالگی توسط مراقب سلامت و بهورز کنترل می شوند و در صورت داشتن عوامل خطر مانند سابقه ابتلا به دیابت در افراد خانواده یا چاقی و اضافه وزن و یا شک به دیابت و پرفشاری‌خون جهت بررسی تکمیلی به پزشک ارجاع می‌شوند، به این ترتیب امکان شناسایی زودهنگام و مراقبت از افراد در معرض خطر و بیماران فراهم می‌شود.

وی یکی دیگر ازفعالیت‌های واحدهای بهداشتی را ارایه خدمات به بیماران در مراحل پیش دیابت و دیابت عنوان کرد و گفت انجام چکاپ‌های غربالگری بر اساس تشخیص پزشک،  بررسی از نظر ابتلا به عوارض دیابت و تشویق به مصرف منظم دارو، آموزش خودمراقبتی و فعالیت بدنی و تنظیم رژیم غذایی توسط کارشناسان تغذیه از جمله خدمات ارایه شده است.

دکتر سهرابی با اشاره به سلامت روان و نقش آن در مدیریت دیابت یادآوری کرد محدودیت ها و ناتوانی‌های ناشی از دیابت ممکن است سلامت روان بیمار را تحت تاثیر قرار دهد و بسته به شرایط بیمار و شدت عوارض، فرد مبتلا ممکن است طیفی از اختلالات از اضطراب تا افسردگی‌های خفیف و شدید را تجربه کند .

وی اظهار کرد کارشناسان سلامت روان در مراکز خدمات جامع سلامت آماده ارایه مشاوره‌های فردی و گروهی به ییماران دیابتی و خانواده‌های آن‌ها هستند.

ضرورت اطلاع رسانی و آموزش خودمراقبتی 

 معاون بهداشت دانشگاه  با اشاره به ضرورت اطلاع رسانی و آموزش خودمراقبتی در بیماران دیابتی گفت بررسی‌ها نشان می‌دهد فقط نیمی از فراد مبتلا به دیابت از بیماری خود آگاهند، از این تعداد نیمی برای کنترل دیابت دارو مصرف می کنند و تنها نیمی از این افراد قند خون‌شان به طور مناسب کنترل می شود.   

وی با اشاره به این که کنترل قند خون فقط با استفاده از دارو ممکن نیست، اصلاح شیوه زندگی، استفاده از یک رژیم غذایی صحیح و مناسب و پرهیز از اضطراب را از عوامل موثر در پیشگیری و مدیریت بیماری و عوارض برشمرد و تاکید کرد  شعار امسال «با دیابت خوب زندگی کنیم»  نشان از رویکرد همه جانبه به بیماری دیابت دارد و درحوزه بهداشت نیز تلاش می‌شود با اطلاع رسانی و آگاهی‌بخشی در هفته ملی دیابت آحاد جامعه برای مراقبت از خود و سایرین تشویق شوند.

دکتر سهرابی با اشاره به راه‌اندازی کلینیک مجازی خود مراقبتی در معاونت بهداشت گفت در بستر این سامانه پلتفرمی تهیه شده که پیش بینی می‌کند افراد تا چه اندازه در معرض ابتلا به دیابت هستند.

وی یادآوری کرد این کلینیک با عنوان «ریسکتو» با پرسش‌های ساده‌ای مانند میزان قد، وزن، دورکمر و... به صورت رایگان  خطر نسبی ابتلا به دیابت را در افراد با سن بیشتر از 30 سال ارزیابی می‌کند.

 معاون بهداشت دانشگاه ضمن آرزوی تندرستی توصیه کرد، هموطنان برای اطلاع از وضعیت قند و فشارخون  خود به ویژه اگر دارای عوامل خطر هستند و یا به سن 30 سالگی رسیده‌اند به نزدیک‎‌ترین واحد بهداشتی محل سکونت خود مراجعه کنند یا در سامانه (clinup.ir) وضعیت خود را بررسی نمایند.