سازمان ملل متحد اول اکتبر مصادف با 9 مهر ماه را  برای افزایش آگاهی در مورد مسائلی که سالمندان را تحت تاثیر قرار می دهد روز جهانی سالمند نامگذاری کرده است. شعار امسال برای روز سالمند “تاب آوری و مشارکت زنان سالمند” است.

دکتر فرناز اهدایی‌وند، مدیرگروه سلامت جمعیت و خانواده معاونت  اموربهداشتی با تبریک و گرامیداشت روز سالمند گفت: سالمند شدن یک موفقیت است زیرا نشان می دهد که این افراد در طول عمر توانسته اند برخطرات، سختی‌ها و بیماری‌ها فائق آمده و به این دوران برسند.

 وی با اشاره به آمار سالمندان در ایران و جهان گفت: در حال حاضر تقریباً 700 میلیون نفر در جهان، سالمند هستند و  پیش بینی می شود که  تا سال 2050، دو میلیارد نفر یعنی بیش از 20 درصد از جمعیت جهــان را سالمندان 60 ساله یا بیشتر تشکیل دهند.

وی افزود  رشد جمعیت سالمندی در کشورهای در حال توسعه بسیار سریع است  و بیشتــر این سالمندان در قاره آسیــا ساکن خواهند بود.

دکتر اهدایی‌وند آمار سالمندان در ایران را بر مبنای سرشماری سال 1395، حدود 10 درصد از جمعیت کشور اعلام کرد  و گفت  این میزان تا سال 1430 به بیش از 25 درصد افزایش خواهد یافت.

  سالمندی فرد و سالمندی جمعیت دو مفهوم متفاوت

مدیر گروه سلامت جمعیت و خانواده معاونت امور بهداشتی تاکید کرد سالمندی فرد و سالمندی جمعیت دو مفهوم متفاوت  است.

به گفته وی سالمندی فردی، فارغ از تغییرات باروری بر اثر افزایش امید زندگی و احتمال بقا در سنین سالمندی اتفاق می افتد. در این شرایط تعداد سالمندان افزایش می یابد ولی تعادل گروه های سنی جمعیت بر هم نمی‌خورد. در مقابل سالمندی جمعیت بر اثر افزایش امید زندگی و کاهش باروری است و  باعث کاهش سهم جمعیت زیر 15 سال خواهد شد، به طوری که نسبت جمعیت سالمند نسبت به دیگر گروه های سنی افزایش می یابد.

دکتر اهدایی وند افزایش سریع جمعیت سالمندان کشور را  واقعیتی انکار ناپذیر و نشان از بهبود سطح بهداشت عنوان کرد و گفت بهبود کیفیت زندگی سالمندان بیش از پیش احساس می شود و  این امر نیاز به برنامه‌ریزی صحیح و جامع برای رفع نیاز ها و چالش‌های این گروه دارد. 

 

مهشید غنچه کارشناس برنامه سلامت سالمندان نیز هفته ملی سالمند را  از 6 تا 12 مهرماه عنوان کرد و گفت برنامه‌هایی در این هفته در نظر گرفته شده که  با فراخوان سالمندان تحت پوشش به مراکز ارائه دهنده خدمت و مراقبت از ایشان در حال برگزاری است. 

وی هدف از برگزاری هفته سالمند را علاوه بر گرامیداشت و تکریم سالمندان، توجه بیشــتر به نیازهای این گروه سنی و حســاس سازی جامعه  عنوان کرد.

کارشناس برنامه سلامت سالمندان برنامه‌های  بهبود شیوه زندگی سالم ، مراقبت ادغام یافته سالمندان و شناسایی و طبقه بندی خطرپذیری سالمندان را از مهم ترین برنامه‌های سلامت سالمندان برشمرد که در نظام بهداشتی کشور در حال اجرا است.

 غنچه با با تاکید بر این که  سالمندی مترادف با ضعف، سستی و بیماری نیست و  در صورت اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، می توان با سطح سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی بالاتری وارد دوران سالمندی شد و از این مرحله از زندگی لذت برد در تشریح برنامه های سلامت سالمندان گفت: برنامه بهبود شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی یکی از برنامه های  مهم سلامت سالمندان است که با هدف ترویج سبک زندگی سالم و پیشگیری سطح اول اجرا می‌شود.

وی خاطرنشان کرد در برنامـه شیوه زندگی سالم روش‌هایی آموزش داده می شود که  افراد با انتخاب و  به کارگیری آن در امور روزانه زندگی، وضعیت سلامت خود را حفظ کرده و ارتقا می‌دهند.

غنچه با یادآوری این نکته که  کلیه ارایه دهندگان خدمت به ویژه مراقبین سلامت و بهورزان در سیستم بهداشتی کشور دوره های لازم در زمینه آموزش شیوه زندگی سالم در دوران سالمندی را گذرانده اند گفت سالمندان، افراد خانواده و مراقبین آن‌ها می‌توانند با مراجعه به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت آموزش‌ها را به صورت حضوری یا مجازی دریافت کنند. 

برنامه مراقبت های ادغام یافته سالمند

کارشناس سلامت سالمندان از  برنامه مراقبت های ادغام یافته سالمند به عنوان یکی دیگر از برنامه‌های سلامت سالمندان نام برد که با هدف بیماریابی و پیشگیری سطح دوم اجرا می‌شود.

وی خاطر نشان کرد مراقبت های ادغام یافته به مفهوم  ارائه خدمات سلامتی با استفاده از ارزیابی علائم و نشانه های بالینی ساده و ادغام یافته است.

غنچه مراقبت های ادغام یافته سالمندان را شامل اختلالات تغذیه‌ای، عدم تعادل وسقوط، افسردگی و پیشگیری از سکته‌های قلبی و مغزی از طریق خطر سنجی و مراقبت بیماری‌های دیابت، فشارخون بالا، اختلالات چربی خون عنوان کرد.

وی  تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان پستان و سرطان‌های دستگاه گوارش  را از  دیگر موارد برنامه مراقبت های ادغام یافته سالمندان برشمرد و گفت در این مراقبت ها از حداقل عوامل خطر و نشانه‌های بالینی برای شناسایی زودرس بیماری، درمان مناسب و ارجاع به موقع استفاده می‌شود.

کارشناس سلامت سالمندان خاطر نشان کرد  بسیاری ازسالمندان  از بیماری خود مطلع نیستند و ارایه مراقبت های ادغام یافته می تواند به شناسایی زودرس بیماری‌هایی که هنوز علایم بالینی واضح و مشخصی ندارند کمک کند. 

غنچه در تشریح چگونگی اجرای برنامه گفت درمراکز ارائه خدمات بهداشتی، ابتدا سالمندان با توجه به علائم و نشانه ها، توسط مراقبین سلامت ارزیابی می شوند و در صورت وجود مشکل به طور رایگان به پزشک عمومی، کارشناسان روان و تغذیه ارجاع داده می شوند.

  .

برنامه شناسائی و طبقه بندی خطر پذیری سالمندان

کارشناس سلامت سالمندان برنامه شناسایی و طبقه بندی خطرپذیری سالمندان را از دیگر برنامه‌های اجرا شده برای سلامت سالمندان عنوان کرد و گفت این برنامه سالمندان را  از نظر سطح خطر طبقه‌بندی می‌کند.

وی با یادآوری این که این مراقبت به صورت حضوری و تلفنی انجام می شود گفت آگاهی از سطوح خطر می تواند به نظام بهداشتی کمک کند در زمان اپیدمی ها و مخاطرات طبیعی این افراد را در اولویت قرار دهند.

کارشناس سلامت سالمندان معاونت بهداشتی  با بیان این که در پاندمی کووید 19 به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر سالمندان و ترس از ابتلا به بیماری، تعاملات اجتماعی سالمندان بیش از دیگر گروه‌های سنی کاهش یافت، اظهار امیدواری کرد با توجه به تجارب کسب شده در کرونا و بازگشت به زندگی عادی، بررسی جامعی در خصوص خلاء های موجود صورت پذیرد تا در بحران‌های آتی کمترین آسیب به سالمندان عزیز وارد شود.