دکتر محمدرضا سربازی، مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت با بیان این که همه افراد مبتلا به دیابت باید با  نحوه بررسی پاهای خود آشنا باشند گفت مراقبت و کنترل پاها باید جزئی از فعالیت های روزانه بیماران دیابتی باشد.

وی تاکید کرد آسیب عروق کوچک و بزرگ یکی از عوارض بیماری دیابت است که همزمان اندام‌های بدن مثل چشم‌ها، قلب و کلیه‌ها را درگیر می‌کند بنابراین بیماران دیابتی باید هر سه ماه یک بار به پزشک مراجعه کنند تا  از نظر بروز عوارض از جمله وضعیت سلامت پاها بررسی شوند.   

وی درباره علت بروز پای دیابتی گفت آسیب های عروقی و اختلالات حسی از عوارض بیماری دیابت هستند که در مجموع زمینه را برای بروز بدفرمی‌ها (دفرمیتی) و زخم‌هایی در پاها فراهم می کنند که ممکن است به راحتی عفونی شوند.

دکتر سربازی شانس بروز پای دیابتی را در بیماران مبتلا به دیابت که سیگار می‌کشند، تغذیه مناسب ندارند و سالهای طولانی  دیابت داشته اند به ویژه اگر دیابت آنها به خوبی کنترل نشده باشد بیشتر دانست.

 وی  همچنین فشار خون بالا و چربی خون به ویژه کلسترول بالا را از دیگر عوامل خطر برای ابتلا به پای دیابتی برشمرد.

 به گفته مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت بیماران دیابتی سالمند به ویژه اگر تنها زندگی می کنند یا برنامه مراقبتی خوبی ندارند،  همچنین  افرادی که مشکل بینایی دارند جزء گروههای در معرض خطر هستند و به مراقبت بیشتری در این زمینه نیاز دارند.

 دکتر سربازی  تاکید کرد گفت بیماران دیابتی باید هوشیار باشند و با مشاهده  هرگونه  تغییر رنگ در پاها به شکل کبودی، رنگ پریدگی ، قرمزی و یا سیاهی، هرگونه زخم، تاول، میخچه و پینه در پاها یا احساس درد، تورم و بدفرمی پاها به سرعت به پزشک مراجعه کنند و بررسی های لازم را انجام دهند.

برای جلوگیری از زخم و مراقبت از پاهای بیماران دیابتی چه اقداماتی انجام دهیم؟  
مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت با تاکید بر اهمیت معاینه روزانه پای مبتلایان به دیابت گفت تمام افراد دیابتی و مراقبان آن‌ها  باید چگونگی مراقبت از پاها را آموزش ببینند. همچنین برای پیشگیری از عوارض دیابت قند و فشارخون را کنترل کنند و طبق نظر پزشک معالج آزمایشات لازم را انجام دهند.

وی در ادامه نکاتی را برای مراقبت روزانه  به شرح دیل مطرح کرد:   

هر روز پس از فعالیت روزانه پاها را  از نظر وجود قرمزی، تورم، تغییر رنگ، زخم، ترک خوردگی و ترشح بررسی کنید.

برای مشاهده کف پا و لای انگشتان می توان از فرد دیگری کمک گرفت یا از آینه استفاده کرد.

هر روز پاها با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و به دقت  به ویژه بین انگشتان را با حوله نرم  خشک کنید.

به منظور پیشگیری از خشکی پوست می توان از کرم یا نرم کننده ها استفاده کرد ولی  نباید بین انگشتان را چرب کرد .

فراموش نکنید بیشترین مشکلات پاها در بیماران دیابتی از یک زخم ساه شروع می ‌شود، بنابر این  تغییر یا ضایعه‌ای را در پاها جدی بگیرید و به پزشک معالج مراجعه کنید.

هر دو هفته یکبار پس از حمام کردن ، ناخن های خود را با ناخن گیر کوتاه کنید . ناخن ها باید مستقیم کوتاه شود و از گرفتن گوشه های ناخن و زاویه دار کردن آن خودداری کنید. همچنین برای کوتاه کردن ناخن از قیچی استفاده نکنید.

 ناخنهای پا با دقت کوتاه شوند و درصورتی که دید بیمار مشکل بینایی  دارد، شخص دیگری  باید ناخنهای او را بگیرد

جوراب ها روزانه باید تعویض و از جوراب نخی و ضخیم استفاده شود.

به علت اختلالات عروقی و حسی، بیماران دیابتی  ممکن است متوجه حرارت شدید و سوختگی نمی شوند. از این رو بیماران دیابتی برای گرم کردن پاها  باید از نزدیک کردن پای خود به آتش، بخاری، شوفاژ و هر وسیله گرمایی دیگر خودداری کنند.

به منظور پیشگیری از سوختگی هنگام حمام کردن، باید دمای آب  توسط فرد دیگری تنظیم شود  

کفش بیمار دیابتی با  راحت، پاشنه کوتاه و پنجه پهن  باشد

کفش های تنگ، نوک تیز، پاشنه دار و یا کفش هایی که به هر شکلی به پای شما فشار وارد می‌کند خودداری کنید.

برای پیشگیری از مشکلات احتمالی پا، حتی رروی فرش با پای برهنه راه نروید.

 برای منزل از کفش راحتی و دمپایی مناسب استفاده  کنید

 قبل از هر بار کفش پوشیدن حتماً داخل کفش خود را چک کنید تا مطمئن شوید جسم خارجی در آن وجود ندارد یا کفی کفش آسیبی ندیده است

برای حفظ گردش خون پاها در هنگام نشستن پاهای خود آویزان نکنید و آن ها را بالاتر از سطح زمین ( روی میز یا چهارپایه) قرار دهید.

 پاهای خود را برای مدت طولانی روی هم نیاندازید.

در هنگام استراحت انگشتان و مچ پاها را حرکت دهید این ورزش به بهبود جریان خون پاها کمک می کند.

برای بهبود خون رسانی به پاها یک ورزش سبک مثل پیاده روی  انتخاب کنید اما از ورزش های سنگین که باعث فشار روی پاها می شود مثل دویدن و پریدن خودداری کنید.

هنگام ورزش حتماً کفش مناسب بپوشید.