بسیج ملی اطلاع رسانی  "تغذیه سالم ، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از کرونا" از 15-30 دی ماه 1399 در سراسر کشور برگزار می شود. فرشته فزونی رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت امور بهداشتی با بیان این مطلب، افزود: اگرچه رعایت الگوی غذای سالم در همه شرایط لازمه برخورداری از سلامت است ولی در بحران هایی مانند کرونا، تبعیت از یک الگوی تغذیه ای سالم یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل در تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت محسوب می شود. افراد مبتلا به بیماری های غیر واگیر از جمله بیماری های قلبی عروقی، کبدی ، پرفشاری خون ، دیابت ، آسم و مشکلات تنفسی ، مبتلایان به اضافه وزن و چاقی ، بیشتر مستعد ابتلا به کرونا هستند.

وی افزود: ضرورت ماندن در منزل  دردوران همه گیری کرونا منجر به عاداتی مثل عدم تحرک کافی و نپرداختن به ورزش ، به هم خوردن خواب شبانه و بیدار ماندن طولانی مدت در طول شب ، ریزه خواری ، مصرف مکرر تنقلات کم ارزش غذایی با بروز  اضافه وزن وچاقی و برخی از کمبودهای تغذیه ای  موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن  و زمینه ساز یا تشدید کننده بیماری های غیر واگیر می شود و در نهایت ریسک ابتلاء فرد به کرونا را افزایش و در صورت بروز بیماری روند بهبودی را  با تاخیر مواجه می سازد.

به همین دلیل لازم است در شرایط فعلی بحران کرونا ، به منظر تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلا به کووید 19 توجه ویژه ای به الگوی غذایی سالم داشته باشیم و روزهای ماندن در خانه برای پیشگیری از ابتلا و یا انتقال ویروس کرونا می توند فرصت خوبی برای اصلاح عادات تغذیه ای نادرست و یادگیری الگوی غذایی سالم باشد.

در همین راستا بسیج ملی اطلاع رسانی تغذیه سالم با شعار " تغذیه سالم ، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری ازکرونا " از 30-15 دی ماه سالجاری در استان تهران همزمان با سایر استان های کشور برگزار می شود. رسانه ها و بسته های آموزشی بسیج ملی اطلاع رسانی تغذیه برروی سایت معاونت بهداشتی قابل مشاهده و دانلود می باشد.

اهداف بسیج اطلاع رسانی تغذیه سالم ، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری ازکرونا

1-      ارتقاء آگاهی ، نگرش و عملکرد خانواده ها در خصوص نقش تغذیه سالم در تقویت سیستم ایمنی بدن

2-      جلب همکاری رسانه های جمعی برای آموزش مردم و فرهنگ سازی تغذیه صحیح

3-     استفاده از پتانسیل های سایر ادارات جهت اطلاع رسانی به مردم

4-     جلب همکاری خیرین در اجرای برنامه های حمایت تغذیه ای اقشار آسیب پذیر

5-     افزایش آگاهی جامعه نسبت به نشانگرهای رنگی تغذیه ای و انتخاب درست محصولات غذایی

فعالیت ها

-        پی گیری تلفنی و آموزش تغذیه به بیماران مبتلا به کووید 19 ، دیابت ، پرفشاری خون ، دارای اضافه وزن و چاقی ، کودکان دارای سوءتغذیه ، نوجوانان ، زنان باردار و سالمندان (توسط کارشناسان تغذیه مراکز خدمات جامع سلامت )

-        همکاری با سامانه تلفنی  4030 و پاسخگویی به سوالات تغذیه ای بیماران

-        اطلاع رسانی و آموزش تغذیه سالم به مراجعین به مراکز و پایگاههای سلامت

-        اطلاع رسانی و آموزش تغذیه سالم ، تقویت سیستم ایمنی ، پیشگیری از کرونا ازطریق کانال سفیران سلامت و برنامه هرخانه یک پایگاه سلامت

-        اطلاع رسانی و آموزش تغذیه از طریق سامانه شاد آموزش و پرورش

-        اطلاع رسانی و آموزش تغذیه با همکاری شهرداری و سایر ادارات و استفاده از پتانسیل های موجود

-        جلب همکاری خیرین و اهدا سبدهای غذایی و حمایت تغذیه ای اقشار آسیب پذیر

چگونه تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم؟

بااستفاده از فرصت در خانه ماندن برای بهبود شیوه زندگی و حفظ و ارتقای سلامت و تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با بیماری ها  می توان به توصیه های زیر عمل کرد.

1-     برنامه ریزی برای مصرف وعده های غذایی اصلی در ساعات مشخص

2-     تعادل و تنوع در مصرف گروههای غذایی مختلف و جایگزین های آنها به منظور دریافت کلیه ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن جهت افزایش سطح ایمنی و مقابله با بیماری کووید 19

3-     غذاخوردن دور یک سفره  بااعضای خانواده

4-     استفاده از پخت و پز غذاهای متنوع و حتی ساده در منزل با همکاری اعضای خانواده و آزمودن دستورهای آشپزی غذاهای متنوع و سالم ( کم نمک ، کم چرب و کم شیرین ) بااستفاده از کتب آشپزی و با برنامه های تلویزیون و فضای مجازی

5-     همکاری و همراهی بااعضا خانواده در انجام برخی از فعالیت هادر منزل از جمله کمک کردن در آماده سازی و تهیه غذا ، کمک کردن در نظافت منزل ، گلکاری و کاشت دانه نواع سبزی و صیفی در حیاط منزل ، پشت بام یا گلدان های آپارتمانی ، انجام حرکات نرمشی

6-     مصرف حداقل دو عدد میوه در طول روز به عنوان میان وعده یا قبل از غذا

7-     مصرف سبزی خوردن و سالاد همراه غذا

8-     کاهش مصرف غذاهای چرب و سرخ شده و پرادویه

9-     محدودکردن مصرف فست فودها و حتی الامکان تهیه آنها در منزل با مواد غذایی سالم

10- محدود کردن نوشیدنی های گازدار و یا آب میوه های صنعتی و سایر نوشیدنی های شیرین مثل شربت ها و استفاده از شربت های کم شیرین خانگی و عرقیات گیاهی در صورت تمایل

11- برنامه ریزی برای خواب منظم  و تنظیم زمان خواب برای داشتن خواب به موقع و آرام

12- پرهیز از مصرف نوشیدنی ها و خوردنی های محرک و برهم زننده خواب مانند قهوه ، نسکافه ، شکلات تلخ در ساعات عصر و شب برای جلوگیری از بیخوابی

اصول تغذیه مناسب

دردوران  قرنطینه ممکن است مصرف مواد غذایی پرکالری حاوی چربی، قند و نمک و مصرف زیاد تنقلات نامناسب افزایش یابد.  افزایش دریافت غذاهای چرب و نوشیدنی های شیرین و پر کالری، کم تحرکی، افزایش مدت زمان تماشای تلویزیون و استفاده بیشتر از کامپیوتر، تبلت و موبایل از علل اصلی اضافه وزن و چاقی در این دوران  است که سلامتی را به خطر می اندازد. از یک سو برخی از خانواده ها نیز ممکن است  به مواد غذایی مناسب دسترسی نداشته باشند.

هر خانواده ای می تواند با مدیریت مطلوب تغذیه از یک رژیم غذایی متعادل و سالم برخوردار گردد. قرنطینه خانگی زمان مناسبی

برای انتخاب و تهیه غذاهای سالم و با ارزش تغذیه ای مناسب است .

پیروی از توصیه های کلی یک برنامه غذایی مناسب، فعالیت بدنی و مدیریت استرس بهترین راه برای سالم ماندن و تقویت سیستم ایمنی بدن و هم چنین پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی است.

برنامه غذایی متعادل  یعنی  مصرف متعادل و متنوع از  همه گروههای غذایی و جایگزین های آنها شامل انواع میوه ها، سبزی ها، غلات کامل، لبنیات کم چرب، انواع گوشت ها ) قرمز، مرغ، ماهی و طیور(، انواع حبوبات و تخم مرغ بهترین راه برای تامین مواد مغذی مورد نیاز و تقویت سیستم ایمنی بدن است.

 از آنجا که قرنطینه در خانه باعث کاهش فعالیت بدنی می شود باید دریافت انرژی روزانه در حد متعادل باشد. ضمنا حضورکودکان و نوجوانان در منزل فرصت خوبی است تا با مشارکت در مراحل آماده سازی و تهیه غذا و سالاد با غذاهای سالم و دارای ارزش تغذیه ای مناسب آشنا شوند.

چه مواد غذایی برای تقویت سیستم ایمنی  بهتر است مصرف شود

-        تقویت سیستم ایمنی بدن  یکی از راه های مهم محافظت از بدن در مقابل بیماری ها است. با مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی و رفتارهای سالم غذایی  می توانیم سیستم ایمنی قوی تری  داشته باشیم.

-        مصرف منظم وعدهای اصلی غذایی و میان وعده در طی روز با تاکید بر صرف صبحانه ، در وعده صبحانه از تخم مرغ، شیرکم چرب، پنیرکم چرب و کم نمک، نان و غلات سبوس دار و میوه و سبزی استفاده شود.

-        مصرف  انواع میوه ها و سبزی های تازه مانند انار، سیب ، مرکبات ، توت فرنگی ، زردآلو، طالبی، موز، انبه، هندوانه، کیوی و یا هر نوع میوه دیگری که در دسترس است ، مصرف سبری هایی مانند هویج، کدو حلوایی، انواع فلفل، سبزی های برگ سبز ) اسفناج، کاهو ( گوجه فرنگی، خیار، انواع کلم و سایر میوه ها و سبزی ها

-         استفاده از انواع سبزی ها در  وعده های غذایی اصلی مانند انواع سالادها، آش ها، خورشت ها، سوپ ها، خوراک ، انواع پلو

-        مصرف انواع مرکبات (پرتقال و نارنگی و لیمو ترش و نارنج) بصورت منظم و روزانه حداقل دو عدد در روز. مرکبات حاوی ویتامین C هستند که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارند.

-         دریافت مکمل های توصیه شده از قبیل ویتامین D براساس پروتکل های ابلاغی برای گروه های سنی مختلف صورت گیرد.

-        مصرف  منابع غذایی حاوی آهن مثل  انواع گوشت و حبوبات همراه منابع غذایی ویتامین C مانند نارنج و آبلیموی تازه به منظور جذب بهتر آهن می توان استفاده کرد.

-          استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین  6 B مانند تخم مرغ، مرغ، ماهی، قارچ، حبوبات و آجیل ها

-          مصرف مایعات گرم فراوان ، آب آشامیدنی سالم به عنوان بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی، آب میوه های تازه ، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی خیلی کم شیرین

-          مصرف غلات کامل سبوس دار مانند نان های سبوس دار، غلات کامل حاوی ویتامین های گروه B و سلنیوم هستند که می تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کنند.

-          مصرف شیر و لبنیات )کم چرب ( و ترجیحا پروبیوتیک به مقدار حداقل دو لیوان در روز

-         مصرف انواع ماهی حداقل دو بار در هفته چون حاوی چربی های امگا 3 هستند که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد.  به علاوه ماهی ها منبع خوبی از سلنیوم هستند که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد.

-          گنجاندن انواع آجیل و مغز های بی نمک در برنامه غذایی ،آجیل ها منبع خوب از ویتامین E و روی و سلنیوم می باشد.  البته نباید درمصرف آنها زیاده روی نمود.