رییس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: همه گیری COVID-۱۹ در جهان بیش از پیش بی عدالتی در سلامت را برجسته کرده است و این بی عدالتی منجر به رنج غیر ضروری، بیماری های قابل اجتناب، ناتوانی و مرگ زودرس می شود.

دکتر شهلا قنبری، رییس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت امور بهداشتی دانشگاه در گفت و گو با روابط عمومی معاونت امور بهداشتی، در خصوص اهمیت توجه به بهداشت در جهان و نامگذاری ۷ آوریل به عنوان روز جهانی بهداشت، عنوان کرد: در سال ۱۹۴۸، اولین مجمع جهانی بهداشت خواستار ایجاد روزی به عنوان «روز جهانی بهداشت» شد و به دنبال آن از سال ۱۹۵۰، همه ساله روز جهانی بهداشت در روز ۷ آوریل (۱۸ فروردین) برگزار می شود.

 وی ادامه داد: هدف بزرگداشت روز جهانی بهداشت، افزایش آگاهی جهانی از یک موضوع خاص بهداشتی در راستای برجسته کردن یک حوزه اولویت دار برای سازمان جهانی بهداشت (WHO) است. این روز به عنوان شروع یک برنامه حمایتی بلند مدت در قالب اجرای فعالیت ها و تامین منابع برای موضوع اعلام شده در روز جهانی بهداشت است.

 دکتر قنبری روز جهانی بهداشت را یک کمپین جهانی دانست و افزود: به این مناسبت همه مردم و دولتمردان دعوت می شوند تا برروی یک چالش بهداشتی واحد با تأثیر جهانی، تمرکز کنند. روز جهانی بهداشت با تمرکز بر موضوعات جدید و نوظهور در حوزه بهداشت و سلامت، فرصتی را برای شروع اقدامات جمعی برای محافظت از سلامت و رفاه مردم فراهم می کند.

 رییس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت امور بهداشتی دانشگاه، شعار امسال روز جهانی بهداشت را «ساخت دنیایی منصفانه تر و سالم تر برای همه» اعلام کرد و گفت: همه گیری COVID-۱۹ بیش از پیش بی عدالتی در سلامت را برجسته کرده است. این همه گیری صدمات بسیار زیاد بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی را به همه کشورها وارد کرده و فقر، عدم امنیت غذایی و نابرابری های اجتماعی و بهداشتی را افزایش داده است. علی رغم این که بر اثر پیشرفت های سال های اخیر، برخی از افراد در دنیا  قادر به داشتن زندگی سالم تر و دسترسی بهتر به خدمات بهداشتی هستند، آسیب پذیرترین افراد در این همه گیری به شدت در معرض خطر قرار گرفته اند.

 دکتر قنبری تصریح کرد: بی عدالتی در سلامت منجر به رنج غیر ضروری، بیماری های قابل اجتناب، ناتوانی و مرگ زودرس می شود. همچنین محرومیت های موجود را تشدید می کند و به جوامع و اقتصاد آسیب می رسانند.

دکتر قنبری اظهار کرد: برای دستیابی به هدف سلامتی برای همه، نیاز به سرمایه گذاری بیشتر در مراقبت های بهداشتی اولیه داریم. همه گیری  COVID-۱۹ نشان داد که چگونه نابرابری های قبلی، گروه های آسیب پذیر را در معرض خطر بیشتری قرار داده است. دستیابی به سلامتی برای همه برای مقابله با چالش های امروز و ایجاد تاب آوری فردا ضروری است. دراین راستا، مقابله با علل ریشه ای نابرابری ها، سرمایه گذاری در جوامع و اتخاذ تدابیر مناسب در زمینه بهداشت عمومی بسیار مهم است.

 سازمان جهانی بهداشت معتقد است در این برهه از زمان، یک نیاز فوری برای محافظت، آزمایش (انجام تست های غربالگری) و درمان برای کل جمعیت جهان وجود دارد و فقط در صورت وقوع چنین اتفاقی، می توانیم همه گیری را پایان دهیم. به بیانی دیگر علاوه بر اطمینان از تامین عادلانه واکسن ها، آزمایشات و روش های درمانی، ما باید سیستم های بهداشتی را برای ارائه این خدمات تقویت کنیم. نیروی کار بهداشتی قوی و مراقبت های بهداشتی اولیه برای اطمینان از اینکه مردم می توانند خدمات را در هر زمان و مکانی که به آنها احتیاج دارند، ترجیحا هر چه نزدیک تر به خانه شان، دریافت کنند، ضروری است. باید توجه داشت که هیچ کس ایمن نیست تا زمانی که همه ایمن باشند. 

 وی در خصوص رویکرد کشورهای پیشرفته برای ارتقای بهداشت جامعه، عنوان کرد: به طور کلی نابرابری بهداشتی در شرایطی که افراد در آن به دنیا می آیند، زندگی و کار می کنند و پیر می شوند ناشی از نابرابری در قدرت، پول و منابع است. در تصمیماتی که در خارج از بخش سلامت در مورد سیاست، اقتصاد و توزیع منابع اخذ می شود، علاوه بر تمرکز صرف بر افزایش بهره وری، باید سلامت به عنوان یک پیامد توزیع اجتماعی در نظر گرفته شود.

 رییس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت امور بهداشتی دانشگاه، ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته با توجه به مطالعات انجام شده برنامه های بلند مدت و میان مدت برای کاهش مرگ و میر و پیشگیری و کنترل عوامل قابل اجتناب در ابتلا به بیماری و ناتوانی طراحی و به اجرا در می آید. مهمترین رویکرد مورد استفاده، اقدام در خصوص عوامل اجتماعی موثر بر سلامت است. امروزه جهان به این نتیجه رسیده است که برای کاهش نابرابری در سلامت حمایت از این رویکرد ضروری است. 

 دکتر قنبری با اشاره به جایگاه بهداشت در کشور، تصریح کرد: سلامت یکی از نیازهای اساسی انسان است. برخورداری از یک زندگی سالم، مولد و با کیفیت توام با طول عمر قابل قبول و عاری از بیماری و ناتوانی، حقی همگانی محسوب می شود و پیش شرط توسعه پایدار است. 

 وی ادامه داد: توسعه پایدار، رویکردی است که نیازهاي حال را برآورده می کند، بدون اینکه توانایی نسل آینده با مشکل مواجه شود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصول ۳، ۲۹ و ۴۳ ضمن محوری دانستن سلامت کامل و جامع انسان، بهداشت و درمان را از جمله نیازهای اساسی می شناسد و دولت را مکلف کرده است تا تمامی منابع، امکانات و ظرفیت های خود را برای تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت افراد کشور بسیج کند. همچنین در برنامه های ۵ ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، سند چشم انداز سال ۱۴۰۴، قانون احکام دائمی برنامه های توسعه و سیاست های کلی سلامت مباحث عمده ای به سلامت اختصاص داده شده است. 

  وی تصریح کرد: ماموریت اصلی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بالاخص بخش بهداشت، تامین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه است و این هدف در کلیه برنامه های بخش بهداشت دنبال می شود. البته تا قبل از بروز همه گیری کووید-۱۹، از آنجا که بیش از ۷۶ درصد کل بار بیماری ها در کشور مربوط به بیماری های غیرواگیر بود، سند ملی پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطر توسط وزارت بهداشت تهیه و تدوین شد.

 

 

دکتر قنبری افزود: تاکید اصلی این سند بر بیماری های قلبی، عروقی، سـرطان ها، دیابت و بیماری های تنفسی و همچنین ســوانح و حوادث و بیماری های روانی که به طور ویژه در کشور ایران مطرح می شود، است. در این سند ملی، استراتژی های مشخص پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر به صورت استراتژی های کارآمد بسط داده شده است.

 رییس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت امور بهداشتی دانشگاه، اظهار کرد: در این راســتا وزارت بهداشت، ۹ هدف سازمان جهانی بهداشــت را در نظر گرفته، آنها را با شــرایط ایران تنظیم و سه هدف مختص ایران را به آن اضافه کرده است. در این سند کلیه ذینفعان داخلی و خارجی وزارت بهداشت شامل معاونت های مختلف وزارت بهداشــت و وزارتخانه های ذینفع، ســازمانهای دولتی که همکاران اصلی پیشــگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر هستند، در نظر گرفته شده اند. 

 وی در پایان گفت: در حال حاضر گرچه بسیاری از برنامه ها تا حدی تحت الشعاع همه گیری کووید-۱۹ قرار گرفته اند ولی با همت والای تمامی نیروهای خدوم بخش بهداشت تلاش می شود تا برنامه های بخش بهداشت به بهترین وجه اجرا و پیگیری شود.