شهناز دلبرپور احمدی رئیس گروه سلامت نوزادان، کودکان و شیر مادر معاونت بهداشت ضمن گرامیداشت هفته جهانی شیر مادر (10الی 16 مرداد) با تاکید بر این که بلافاصله پس از تولد، تغذیه با شیرمادر باید طی ساعت اول تولد آغاز گردیده و ادامه یابد افزود: اصطلاح آمدن شیر، به افزایش قابل ملاحظه حجم شیر گفته می‌شود که حدود 40 ساعت پس از زایمان روی می دهد.

وی یادآوری کرد اگرچه مقدار شیر در طی دو روز اول بعد از زایمان کم است ولی معمولا مقدار کلستروم (آغوز) برای تامین نیازهای شیرخوار کافی است و جریان شیرمادر در 3 تا 5 روزگی بیشتر می شود.

نشانه های گرسنگی و سیری شیرخوار تان را می‌شناسید ؟

شهناز دلبرپور احمدی با تاکید بر این که گریه و جیغ زدن علامت دیررس گرسنگی است و نباید اجازه داد گرسنگی شیرخوار به این مرحله برسد گفت شیرخواران با حرکات دهان، مکیدن لب و انگشت، گرسنگی خود را بیان می‌کنند. آن‌ ها در هنگام گرسنگی هر چیزی را به دهان می برند، نق می‌زنند و صداهای ظریف از خود تولید می‌کنند.

وی تاکید کرد وقتی شیرخوار این علائم را نشان می دهد، او را تغذیه کنید اما اگر آشفته  است و گریه می‌کند  ابتدا باید او را آرام کنید و سپس به پستان  مادرگذاشته شود تا بتواند پستان را به درستی بگیرد.

به گفته این کارشناس توقف صدای بلع، توقف بیشتر بین دفعات مکیدن، رها کردن پستان و ریلاکس (شل شدن) و به خواب رفتن از نشانه های سیری شیرخوار است و معمولا شیرخوار بعد از شیر خوردن آرام و راحت است.

بهترین راه برای تشخیص کفایت شیرمادر، افزایش وزن شیرخوار و ترسیم منحنی رشد است .

رئیس گروه سلامت نوزادان، کودکان و شیر مادر معاونت بهداشت ناکافی بودن شیر  را یکی از نگرانی‌های مادران  عنوان کرد و گفت ممکن است مادران به ویژه مادران جوان احساس کنند شیرشان کافی نیست و نوزاد را سیر نمی ‌کند.

وی بهترین راه برای تشخیص کفایت شیرمادر را افزایش وزن شیرخوار و ترسیم منحنی رشد عنوان کرد و گفت معمولا نوزادان در2 تا 4روز اول پس از تولد مقداری از وزن خود را از دست می دهند. این کاهش وزن، طبیعی است و شیرخواری که وزن زیادی از دست نداده و به طور موثر تغذیه می شود از روز 4 تا 5 پس از تولد شروع به افزایش وزن به میزان تقریبا 15 تا 30 گرم در روز می کند.

به گفته احمدی بیشتر شیرخوارانی که با شیرمادر تغذیه می شوند تا روز 14-10 وزنی بیشتر از وزن تولد خود خواهند داشت و طی 2 ماه اول 150 تا 210 گرم در هفته افزایش وزن دارند.

رئیس گروه سلامت نوزادان، کودکان و شیر مادر معاونت بهداشت یادآوری کرد چنانچه نوزادی که با شیرمادر تغذیه می شود، وزنش در 2 هفتگی کمتر از وزن زمان تولدش باشد، نیازمند ارزیابی دقیق و مداخله است.

وی میزان حداقل 600 گرم (یا بیشتر) افزایش وزن در ماه را برای یک شیرخوار مطلوب عنوان کرد.

چه مدت می‌توان شیر مادر را در فریزر یا یخچال نگهداری کرد؟

  مادرانی که برای چند ساعت از شیر خوار دور هستند باید بتوانند شیر خود را به درستی دوشیده و ذخیره کنند

پروین محمد قاسم پور کارشناس نوزادان و شیر مادر گفت برای این کار مادر باید از قبل وسایل مورد نیاز را آماده‌کند.

وی اختصاص ظرفی از جنس شیشه یا پلاستیک سخت شفاف که درب آن را بتوان پوشاند، برای این کار مناسب دانست و افزود ظرف را با آب داغ و مایع ظرفشویی تمیز کنید و با آب داغ آب بکشید.

قاسم پور افزود اگر مادر با دست شیرش را می دوشد مستقیما آن را در ظرف جمع آوری بدوشد ولی اگر شیرش را در چندین ظرف ذخیره می کند، باید پس از دوشیدن، شیر را به ظرف‌های مورد نظر انتقال دهد، روی هر ظرف تاریخ را بنویسد و ابتدا شیرهای قدیمی تر را استفاده کند.

وی یاد آوری کرد شیردوشیده شده باید هرچه زودتر مصرف شود.

کارشناس برنامه های سلامت نوزادان و شیر مادر معاونت بهداشت درباره نحوه ذوب کردن شیر دوشیده شده گفت برای استفاده از شیرمنجمد شده ابتدا آن را در یخچال بگذارید تا به آرامی ذوب شود و طی 24 ساعت استفاده کنید.

اگر عجله دارید می توان آن را با قرار دادن در یک ظرف آب ولرم ذوب کرد و طی یک ساعت هم چنان که گرم است مصرف شود.

قاسم پور تاکید کرد شیر دوشیده شده مادر را نجوشانید و در ماکروویو گرم نکنید چون بعضی از عناصر آن از بین می‌رود و نیز می‌تواند دهان شیرخوار را بسوزاند.

 

 

چه مدت می توان شیر شیر دوشیده شده را نگهداری کرد؟

کارشناس سلامت نوزادان و شیر مادر معاونت بهداشت گفت شیر مادر در جایخی یخچال تا 2 هفته و در فریزر های خانگی تا 3 ماه، و در فریزر مستقل با انجماد عمیق تا 6 ماه قابل نگهداری است.

وی توصیه کرد برای نگهداری شیر مادر در یخچال 2 تا 4 درجه سانتی گراد، ظرف شیر را باید در سردترین قسمت یخچال قرار داد و افزود بسیاری از یخچال ها درجه حرارت پایدار ندارند، بنابراین بهتر است شیر طی 48 ساعت استفاده شود.

قاسم پور در مورد نگهداری شیر ذوب شده نیز گفت چنانچه شیر در یخچال ذوب شود تا 24 ساعت قابل نگهداری است ولی اگر با قرار دادن در ظرف آب ولرم ذوب شده است تا یک ساعت باید مصرف شود.

وی تاکید کرد هرگز شیر ذوب شده را دوباره منجمد نکنید.

به گفته وی شیر دوشیده در دمای اتاق در درجه حرارت 15 تا 25درجه سانتی گراد به مدت 8 ساعت و درجه حرارت 25 تا 37 درجه سانتی گراد به مدت 4 ساعت قابل نگهداری و استفاده است.

کارشناس برنامه های سلامت نوزادان و شیر مادر معاونت بهداشت در پایان از آمادگی تمامی مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌ها و خانه‌های بهداشت مشاوره به مادران در ساعات اداری خبر داد.

وی یادآوری کرد مشاورین شیردهی در دوره های آموزشی تئوری و عملی  شرکت کرده اند و در تمامی  مراکز و شبکه های بهداشت آماده ارائه مشاوره با مادران هستند تا بتوانند شیردهی موفقی را بدون نگرانی تجربه کنند.

وی تاکید کرد در صورتی که مادر دارای مشکل شیردهی باشد پس از مراجعه به واحدهای بهداشتی ابتدا توسط مراقبین سلامت و بهورزان راهنمایی می‌شود و در صورت  نیاز به مراکر مشاوره شیردهی دانشگاه ارجاع می شود.